Mountaineer Entomologist: GharahSou
Fall, Sun Palace and Naderi Inscription
پس از شرح برنامه‌های
جاغرق-قلۀ فِلِسْکِه، اَفْسیدَر-فلسکه-قَدَمگاه، قلۀ تفتان و یُشْد-گُل، اکنون گزارش
بازدید از آبشار قره‌سو و شهر کلات را ارائه خواهیم نمود. این سفر کوتاه در روز آدینه
یکم اردیبهشت ماه 1396 خورشیدی و به عنوان هفتاد و ششمین برنامۀ باشگاه کوهنوردی دلاوران انجام شد. من و مرتضی ضیغمی بامداد با خودروی پراید از
مشهد راه افتاده و ساعت نه صبح به قره‌سو رسیدیم. نمایی از کوه‌هایی که کلات را در
بر می‌گیرند و نام «دژ خدای‌آفرین» بسیار زیبنده‌شان است!
تابلوی قبله در جایی عجیب! حاشیۀ رودخانۀ
قره‌سو! آیا نمازگزار باید در میان رود و مسیر سیلاب به نیایش بپردازد؟!
دهانۀ ورودی درۀ آبشارهای زیبای قره‌سو
که به عنوان بخشی از رودخانۀ قره‌سو، در روستای قره‌سو، شهرستان کلات و فاصلۀ
تقریبی 150 کیلومتری مشهد قرار دارد.
زیبایی این دره و آبشارهایش کم نیستند!
مثلاً یک سرسرۀ سنگی طبیعی نمدار خانوادگی!
با دیوارهای بلند صاف سر به فلک کشیده‌اش!
یا دره و شکاف‌های فرعی کوچه‌مانند سنگی
دراز با دیوارهای بلند و کوتاه، تنگ یا گشاد، یکطرفه یا دوطرفه‌اش!
حتی سقف این دره، آسمان محصورش و کلاغی
که در آن خودنمایی می‌کرد، زیباست!
و گل و گلدان‌های طبیعی آن
و درختان و جاهای نسبتاً فراخ‌تر و سرسبزش
مهم‌تر از همه، آبشارها و پلکان استوار و
آسمانی که بالای سرشان است.
سیم بکسل و بتون یا سامانۀ نگهداری این
نردبان‌ها نیز جالب است!
خوب است دهانۀ خروجی درۀ قره‌سو را هم
ببینیم!
از دره که بیرون آمدیم، به فضایی باز و
سرسبز با دره‌های عریض و کوه‌های بلندتر رسیدیم.
سپس به تنورهایی برخوردیم که در زمان
گذشته برای پخت نان کاربرد داشته‌اند و از نظر مردم بومی، انتهای برنامۀ «قره‌سوگردی»
است!
اما هدف ما پا نهادن بر یکی از قله‌های
اطراف بود! لطفاً زیبایی‌های مسیرش را تماشا کنید.
از میان درختان اُرْس یا سرو کوهی گذشتیم
تا اینکه به قلۀ مورد نظر رسیدیم. از چشم‌انداز
پیرامونش عکس گرفتیم؛
و همچنین از خودمان!
صبحانه را بالای همین کوه و روی فرشی از
چمن بکر و لطیف خوردیم!
سپس روند بازگشت ما آغاز شد؛ ولی دیگر چه
دیدیم! گلسنگی توپر و قشنگ که گویا خود زیستگاه ویژه‌ای برای جانداران سخت‌پسند
قلمداد می‌گشت!!
آثار حضور طبیعت‌نشینان!
درختی تنومند و کهنسال
و طبیعتی همچنان سبز و سنگی!
خودمان باید پاسدار زیست‌بوم و زیبایی‌های
آفرینش باشیم.
در راه بازگشت، به دیدار شهر کلات و کاخ
خورشید هم رفتیم. کاخ یا عمارت خورشید بنایی است آجری با نمای سنگ به بلندای 25
متر که بر فراز بنای کهن‌تری از دوران ایخانی بنیان و همزمان با قتل نادر شاه نیمه
تمام رها شده است. این سازه دارای یک بخش اصلی و مجموعه‌ای از فضاهای معماری طبقۀ
زیرین است که به نظر می‌رسد پیش از ساخت آرامگاه وجود داشته است. پوشش بلند بنا در
نمای بیرونی، برجی است استوانه‌ای که گویا معماری آن تکمیل نشده است.
و البته زیارت کتیبۀ نادر که امروزه شاید
بیشتر به عنوان شیردوشگاه برای بومیان شناخته می‌شود!!
این کتیبه، سروده‌ای از گلبن افشار-
سرایندۀ روزگار نادر شاه- و در ستایش وی می‌باشد که تقریباً در ارتفاع پانزده متری
از کف رودخانه بر سینۀ کوه کنده شده است. کتیبۀ نادر از دو بخش تشکیل شده که عبارتند
از کنارۀ تزئینی پیرامونی و اصل آن با بیست و چهار بیت شعر. حاشیۀ تزئینی بیست و
پنج سانتیمتر پهنا دارد و به استثنای بیت نخست و پارسی سروده، بقیۀ آن به زبان
ترکی می‌باشد. بخش پایینی اثر که به صورت خام و نانوشته دیده می‌شود، نشانه‌ای از
مرگ ناگهانی نادر شاه و به پایان نرسیدن این شاهکار هنری- تاریخی تلقی می‌گردد.
ما آنچنان سرخوش از سفرمان بودیم که طعم
نان داغ روستاهای بین راهی را هم چشیدیم!
این گزارش پیشکشی ناچیز به دوستداران
طبیعت و فرهنگ این مرز و بوم می‌باشد. امیدوارم آن را پسندیده و همچنین با ارائۀ
انتقاد و رهنمودهای خویش بر غنایش بیفزایید.
آگاهی بیشتر
دربارۀ عکس‌ها
با نگاهی به نام یا پیوند (Internet Link) تصاویر می‌توان به تاریخ (سال، ماه و روز میلادی) و زمان (ساعت،
دقیقه و ثانیه به وقت تهران) دقیق هر عکس و در نتیجه زمان‌بندی این برنامه پی برد.
