زینت‌آلات زنانۀ پروانه‌ای

Butterfly Womanly Decoratings

پروانه یکی از نمادهای مورد پسند بانوان بوده و در نام‌ها، لوازم آشپزخانه، پوشاک و زینت‌آلاتشان خودنمایی می‌کند. شاید آنها می‌خواهند همزمان زیبایی‌های ظاهری و باطنی خویش را بیفزایند. نوشتار کنونی به کالاهایی مانند سنجاق سر، گیره، تل، گوشواره، گردنبند، انگشتر و بند گوشی همراه اشاره کرده است.

1- سنجاق سرهای پروانه‌ای (Butterfly Head-pins)

در تصویرهای اخیر، دو مدل از تنپوش‌های زنانه برای شرکت در مهمانی‌ها به نمایش گذاشته شده است.

البته، سنجاق سرهایی به شکل پروانه هم بر زیبایی الگوی لباس و کسی که آن را می‌پوشد، خواهد افزود!

نصیبه فیضی یک دختر کوچولوی خجالتی است که در مسیر سفرم به مزار شریف با او آشنا شدم (امرداد 1389). سنجاق سر زیبایش واسطۀ این آشنایی بود.

ناگفته نماند که دستفروشان پیرامون روضۀ مبارک هم گیره‌های پروانه‌ای (Butterfly clips) دیگری را با بهای پنج افغانی می‌فروختند.

سنجاق و گیرۀ زیر نیز از خواهرزاده‌ام

و مادرش هستند. بنابراین، چنین کالایی در ایران هم یافت می‌شود.

یادآوری می‌شود که گل سر واژۀ دیگری برای اشاره به سنجاق سر می‌باشد. با توجه به آنچه گذشت، آیا هنگامش نرسیده است تا کلمۀ پروانۀ سر را آفریده و به این گونه از زینت‌آلات نسبت دهیم؟!

2- تل پروانه‌ای (Butterfly Plume)

ریحانه یک دختر کوچولوی توس‌آنجلسی است که در خیابان با او آشنا شده و با اجازۀ پدر و مادرش این عکس فوری را برداشتم (اردیبهشت 1389). انگار پروانه‌ها با تمام نیرویی که در بال‌هایشان داشتند، می‌کوشیدند تا آن فرشتۀ کوچک را در آسمان‌ها به پرواز درآورند!

3- گوشواره‌های پروانه‌ای (Butterfly Eardrops)

یک جفت گوشوارۀ زرین کودکانه که به رنگ سپید بود، به قیمت تقریبی دو میلیون ریال فروخته می‌شد (اسفند 1390). عکس زیر نماهایی از بالا و کنار این کالا را نشان می‌دهد.

عکس بعدی هم گوشوارۀ زرین نگین‌داری را در شرایط نور کم و زیاد نشان می‌دهد. این کالا 8800000 ریال ارزش داشت (اسفند 1390).

4- گردنبندهای پروانه‌ای (Butterfly Necklaces)

گردنبندهای زیر از جنس زر بوده و رنگ‌های به کار رفته در ساخت آنها با استفاده از دمای بالا ثابت شده‌اند.

نمونۀ دیگر بدلی بوده و نگینش افتاده است.

تصویر زیر گوشه‌ای از دارایی‌های الیزابت تیلور (Elizabeth Rosemond Taylor)- بازیگر سرشناس سینما- و مشتمل بر یک پروانه و سنجاقک جواهرنشان را نشان می‌دهد.

من هم یک نمونه از پروانه‌های استیل را با قیمت 250000 از شهر اصفهان و برای یک دوست تازه خریدم؛ به آن امید که شاید گره بستۀ بختم گشوده شود! (خرداد 1392)

5- انگشترهای پروانه‌ای (Butterfly Hoops)

پروانه‌ای که در شکل بالا دیده می‌شود، در واقع، نگین یک انگشتر نقره است که نزدیک به 800000 ریال ارزش داشت (فروردین 1390).

یکی از دوستان گرامی‌ام نیز تصاویری از انگشتر زیبای بدلی‌اش را که به قیمت 110000 ریال (بهمن 1389) خریده بود، برایم فرستاد. یک پروانۀ سپید بزرگ روی نگین این کالا خودنمایی می‌کند

ولی سه پروانۀ فیروزه‌ای هم پیرامونش قرار دارند!

وی در این باره می‌گوید: «من همیشه دنبال چیزهای متفاوت می‌گردم و این انگشتر در نگاه اول توجهم رو جلب کرد. خیلی دوسش دارم و همه هم میگن خیلی خوشگله ... اما وقتی ازشون می‌خوام در مورد قیمتش نظر بدن، همه بالای پنجاه هزار تومن قیمت میدن و من میگم شاید من زیادی ارزون خریدمش!»

6- بند گوشی همراه (Mobile Sling)

گوشی‌های همراه با همه‌گیری کاربرد روزافزونشان به یک کالای تجملاتی تبدیل شده‌اند. بنابراین، هنگامی که خواهر کوچکترم- خدیجه- گوشی تازه خرید، یک بند پروانه‌ای نیز همراهش بود!

7- ناخن‌های پروانه‌ای (Butterfly Nails)

خالکوبی پروانه‌ای موضوعی است که به بررسی آفرینش نقش پروانه بر روی اندام‌های گوناگون آدمیان می‌پردازد. ناخن پروانه‌ای نیز ترکیبی دیگر از هنرهای نقاشی، طراحی و ناخن‌های بلند طبیعی یا مصنوعی می‌باشد که بر زیبایی بانوان خواهد افزود.

پوشاک زنانۀ پروانه‌ای

Butterfly Womanly Clothes

نام‌های پروانه، شاپرک و فرانک به زنان تعلق دارند. گویا این گروه از آدمیان خواسته‌اند تا نماد پروانه را هم از آن خویش نمایند. برای نمونه، می‌توان به کاربرد نقش پروانه در پوشاک آنان پرداخت:

1- تی‌شرت‌های پروانه‌ای (Butterfly T-shirts)

خواهرزاده‌ام- شقایق مقربی- هنوز توی عالم خواب و بیداری بود که فهمیدم او دوستدار پروانگان یا پروانه‌ای است! (اسفند 1388)

تنها یک پرسش توی ذهنم ماند که چرا این پروانۀ زیبا دارای سه شاخک است؟! وانگهی، چرا شاخک اضافی باید از میانۀ تنش بیرون آمده باشد؟! گویا این جاندار بیچاره، ناقص‌الخلقه است.

این تنها تی‌شرت پروانه‌ای او نبود. یک بار دیگر که به خانه‌شان رفتم، پوشاک پروانه‌ای دیگری را بر تن داشت (فروردین 1389).

طراحان حتی آستین کوتاهش را هم به یک پروانه آراسته بودند!

انواع دیگری از تی‌شرت‌های زنانه و آراسته به سپیدگان (Whites) در بازار به چشمم خورد. شگفتا که یکی از بال‌های پیشین سپیده‌های زیر به رنگ سرخ است! (خرداد 1389)

نمونۀ زیر که از طراحی مشابه با تی‌شرت بالایی برخوردار است، تقریباً 60000 ریال قیمت داشت (اسفند 1390).

تی‌شرتی که در شکل پایین دیده می‌شود، ساخت کشورمان بوده و 60000 ریال ارزش دارد (تیر 1391) ولی آیا سپیده و دخترک زیبارویی که با یکدیگر گفتگو می‌کنند نیز ایرانی هستند؟

تنپوش زیرین که در دو رنگ سپید و سیاه از سوی فروشندگان کالاهای چین و همسایگانش به هم‌میهنانمان عرضه شده است، دارای هشت پروانه با رنگ‌های نایاب و قیمت 65000 ریال می‌باشد (امرداد 1391).

2- بلوزهای پروانه‌ای (Butterfly Blouses)

این جامه نیز به شقایق تعلق داشت (امرداد 1389).

گونۀ دیگری از بلوزهای پروانه‌ای در اسفند ماه 1389 به بازار آمد.

البته، آنها در رنگ و طرح‌های گوناگونی تولید شده بودند

و اطلس‌پوش که یک نام بازرگانی کخ‌پایه (Insect-based trade name) است، به صورت اتیکت ساده یا پروانه‌ای روی این لباس‌ها خودنمایی می‌نمود.

3- جامۀ توخانه‌ای (Butterfly Negligee)

این نوع از پوشاک در تهران فروخته می‌شد (شهریور 1389).

تصویر زیر آلخاندرا بنیتز رومروی- وزیر ورزش جدید ونزوئلا- را نشان می‌دهد (بن‌مایه). این بانوی قهرمان شمشیرباز و ۳۳ ساله که در رقابت‌های المپیک 2012برای کشورش به میدان رفته است، علاقه زیادی به مد و مدل بودن هم دارد! (اردیبهشت 1392)

4- شلوار پروانه‌ای (Butterfly Trousers)

دگربار، شقایق یک شلوار پروانه‌ای به پا داشت و آن را نشانم داد (فروردین 1390).

نقش زیر روی ران پا قرار می‌گیرد.

تصویر بعدی هم روی سر جیب شلوار نقش بسته است.

5- زیرشلواری‌های پروانه‌ای (Butterfly Gaskins)

پیشتر، یک اثر هنری دیگر نیز روی پاچۀ زیرشلواری شقایق پیدا شده بود (اسفند 1389).

خوشا آنانی که پوشاکشان پروانه‌ای است و افسوس برای هنرمندانی که کارهای جاودانۀ خویش را با بی‌دقتی به پایان می‌رسانند! آیا طراح مد یا هنرمند گلدوز نباید بداند که واژۀ Butterflies را به شکل Buterflys نمی‌نویسند؟!

تصویر زیر دمپای یک زیرشلواری زنانه که به گل‌ها و پروانه‌های کوچک و زیبا آراسته شده است را نشان می‌دهد (اردیبهشت 1390).

6- شلوارک پروانه‌ای (Butterfly Breeches)

بار دیگری که پیش شقایق رفتم، یک شلوارک پروانه‌ای پوشیده بود (فروردین 1390).

7- تنکۀ پروانه‌ای (Butterfly Short)

این کالا با قیمت 50000 ریال فروخته می‌شد (شهریور 1390).

گونۀ دیگری از تنکه‌های پروانه‌ای در زمرۀ پوشاک مردانه به شمار می‌آید!

8- جوراب‌های پروانه‌ای (Butterfly Socks)

جوراب زیر یکی از خریدهای نوروزی شقایق در سال 1390 بود. همان طور که شکل نشان می‌دهد، دو پروانۀ سپید رنگ در کناره‌های کالا جای دارند.

گاهی اوقات هم یک پروانۀ قهوه‌ای رنگ روی لبه‌های جوراب نقش می‌بندد. کالای زیر چینی بوده و 15000 ریال ارزش داشت (فروردین 1391).

9- کت پروانه‌ای (Butterfly Coat)

این کت زنانه 380000 ریال ارزش داشته و فروشندگانش آن را دوخت تهران می‌دانستند (اردیبهشت 1390).

10- روپوش پروانه‌ای (Butterfly Manteau)

تصویر زیرین یک مانتوی پروانه‌ای که متعلق به بچه پولدارهای تهران (The Rich Kids of Tehran) است را نشان می‌دهد (بن‌مایه- اردیبهشت 1394).

11- پیراهن‌های پروانه‌ای (Butterfly Shirts)

نگارنده تاکنون چند نوع پیراهن پروانه‌ای را در بازارهای توس‌آنجلس دیده و تصویربرداری کرده است. نمونۀ نخست را خواهرش با قیمت 200000 ریال خریداری نمود (اسفند 1388).

در همان روزها، خواهر دیگرش پیراهنی با یک پروانۀ دنباله‌دار سیاه را به بهای 110000 ریال خریده بود.

نمونۀ سوم در بولوار هاشمیه، به رنگ‌های بنفش، سیاه، قرمز و با قیمت 280000 ریال فروخته می‌شد (شهریور 1389).

چهارمین پیراهن به اندازۀ 60000 ریال ارزش داشت و بر پایۀ گفتۀ فروشنده، آن را از منطقۀ آزاد تجاری کیش آورده بودند (اردیبهشت 1390).

نمونۀ پنجم یک پیراهن مجلسی و ساخت کشور تایلند بود که 300000 ریال ارزش داشت (اردیبهشت 1390).

پروانه‌های این کالا در بالاتنه، پشت، بند و کنارۀ پایینی آن دیده می‌شدند.

اگر به نقش و نگار بال‌های هر پروانه دقت کنیم، آمیزه‌ای از گل‌های گوناگون را خواهیم دید!

این جامۀ زیبا با ارزش 118000 ریال در خیابان امام رضا فروخته می‌شد (مهر 1389).

کالایی که در شکل پایین دیده می‌شود، اگرچه از منطقۀ کیش خریداری شده و با دو قیمت 75000 یا 110000ریال در توس‌آنجلس به فروش می‌رسد، ساختۀ کشور چین یا همسایگانش است (اسفند 1390).

نمونۀ بدون آستین زیر هم به قیمت 60000 ریال فروخته شده و بر پایۀ گفتۀ فروشنده، از ساخته‌های چین است (فروردین 1391). البته، نمی‌دانم چه ارتباطی میان دو پروانۀ دنباله‌دار آبی و سرخ که روی گل نشسته‌اند و واژۀ خرگوش خوش‌شانس (Lucky Rabbit) می‌تواند وجود داشته باشد.

پیراهن پروانه‌ای زیر نیز ویژۀ دختران خردسال است (فروردین 1390).

تصویر زیر جامه‌های دو نفر از خویشاوندان کخ‌شناس را نشان می‌دهد. یک پروانۀ سپید دنباله‌دار، گل و قلب روی جیب هر کالا نقش بسته است (اسفند 1390).

12- زیرپیراهنی‌های پروانه‌ای (Butterfly Undershirts)

یکی از فروشگاه‌های توس‌آنجلس این زیرپیراهنی را به قیمت 55000 ریال فروخته و می‌گفت که دوخت شهر تهران می‌باشد (اردیبهشت 1390).

البته، زیرپیراهنی مشابهی در شهر تهران به قیمت 50000 ریال فروخته شده و فروشنده‌اش می‌گفت که یک کالای چینی است! (خرداد 1390)

13- پیشبند پروانه‌ای (Butterfly Bib)

هدیۀ همت‌آبادی نام پروانۀ کوچکی است که این پیشبند زیبا را بر تن داشت (فروردین 1392).

14- روسری‌های پروانه‌ای (Butterfly Headgears)

در میان سوغاتی‌هایی که مادرم در سفر زیارتی‌اش به شهر کربلا خریده بود، یک روسری مشکی با مجموعه‌ای از گل و پروانه‌های سپید رنگ دیده می‌شد (آبان 1390).

یگانه خانم هم زائر امام رضا بود که در غذاخوری میانراهی آهوان با یکدیگر آشنا شدیم (امرداد 1389). روسری پروانه‌ای او چشم‌اندازی از پرواز پروانه‌ها بر فراز انبوه گل‌های گلستان را به نمایش می‌گذاشت.

و هنگامی که برای تکمیل پرونده و آغاز کار در شرکت تولیدی و صنعتی چدن خراسان به شهرک صنعتی توس می‌رفتم (سیزدهم اردبیهشت 1391)، نازنین بانو را دیدم. او یک روسری سپید و آراسته به پروانه‌های آبی دنباله‌دار بر سر داشت.

این روسری کوچک ویژۀ نوزادان دختر یا پسر و از آنِ خواهرزادۀ دیگرم- شایان- است (امرداد 1389).

همانگونه که دیده می‌شود، پروانه‌ها با آوای نی به پرواز درآمده‌اند!

15- شال پروانه‌ای (Butterfly Shawl)

چندین گونه از پروانه‌های قهوه‌ای، گُل‌بِهی، ساده، دنباله‌دار و با شکم‌های معمولی یا کشیده در کناره‌های شال دیده می‌شوند. آنهایی که شکم دراز دارند، بیشتر همانند سنجاقک هستند تا یک پروانه! خواهر کوچکترم- خدیجه- این کالا را به قیمت 135000 ریال خریداری نموده بود (اسفند 1390).

آنچه در بالا ارائه شد، تنها بخش کوچکی از کالاهای پروانه‌ای است. البته، پوشاک مردانۀ پروانه‌ای نیز در نوشتار دیگری شناسانده شده‌اند. به هر روی، اگرچه بهره‌گیری از زیبایی خدادادی پروانه‌ها در تهیۀ پوشاک برای آدمیان سزاوار ستایش می‌باشد، ولی این نوشتار دو ویژگی یا پدیدۀ ناخوشایند را آشکار ساخته است:

یک- نگارنده در چند ماهۀ گذشته به جنس یا جای ساخت این کالاها توجه نموده و شوربختانه دریافت که خاستگاه بسیاری از آنها کشورهای خاور زمین است! کالاهای یاد شده با عنوان جنس چینی، تایلندی یا خرید از جزیرۀ کیش در بازار مطرح هستند. آیا چنین پدیده‌ای تهاجم فرهنگی- زیستی (Cultural- biological invasion) قلمداد نشده و در نابودی نام و یاد و تن پروانه‌های ایرانی هیچ اثری ندارد؟! همۀ بار این گناه بر دوش تولیدکنندگان، طراحان و هنرمندان ایرانی نیست ولی به طور کلی، آنان می‌توانند پیشگام مبارزه با سودجویان یا واردکنندگان کالاهای مربوطه باشند. هم‌اکنون، شرایط زمامداری و اقتصادی کشور به گونه‌ای نیست که بتوان به تبلیغات رسانه‌های دولتی یا همگانی و آگاه‌سازی مردم (خریداران) امیدوار بود.

دو- کم توجهی یا کوتاهی در آفرینش آثار هنری که دو نمونۀ غلط املایی Buterflys و پروانه‌ای با سه شاخک! را به چشم خویش دیده‌ایم.