Relationship between Life
and Insects
کخ‌ها (Hexapoda) از 350 میلیون سال
پیش روی زمین می‌زیسته‌اند و حیات امروزی بشر، بدون شک، مرهون وجود آنهاست. این جانوران
به روش‌های گوناگونی بر زندگی و فرهنگ انسان اثر گذاشته و می‌گذارند که مطالعۀ آن موضوع
مورد علاقۀ کخ‌شناسی فرهنگی است. نوشتۀ زیر مربوط به سال 1388 خورشیدی می‌باشد. آن
را بخوانید تا دریابید که پایان حیات انسان و دیگر جانداران نیز شاید بی ارتباط با
زندگی و مرگ کخ‌ها نباشد. اگر کخی نباشد، شاید انسان هم نباشد. بنابراین فرهنگ نخواهد
بود؛ چه برسد به کخ‌شناسی فرهنگی! :
«بسیاری از دانشمندان با توجه به شرایط کنونی زمین و بحران‌های
جاری، نگران آیندۀ زندگی انسان بوده و به مطالعۀ حقایقی می‌پردازند که می‌توانند روزی
منجر به پایان حیات جانداران زمینی شود. البته، تنها خطر جدی که فعلاً زمین را تهدید
می‌کند، اتمام انرژی خورشید و بلعیده شدن کرۀ زمین توسط این ستارۀ بزرگ است که خوشبختانه
تا پنج میلیارد سال دیگر شدنی نیست. از سوی دیگر، بر پایۀ تقویم باستانی مایاها و شواهد
علمی موجود، پایان جهان می‌تواند به هفت دلیل حملۀ بیگانگان فضایی، توفان‌های خورشیدی،
ابر آتشفشانی، بحران نفت، برخورد شهاب‌سنگ، تغییر قطب‌های مغناطیسی و نابودی نسل زنبورها،
در سال 2012 ترسایی به واقعیت بپیوندد.
در سال 2008، سی و شش درسد از کندوهای زنبور انگبین ایالات متحده
به دلیل اختلالی با نام نابودی کلنی زنبورها (CCD) از بین رفتند. این اختلال، که طی آن تمامی زنبورهای کارگر
یک کندو به صورت ناگهانی مرده و تنها شهبانو زنده می‌ماند، در چند کشور اروپایی از
جمله فرانسه، بلژیک، ایتالیا، پرتغال و اسپانیا رواج یافته است. دانشمندان تاکنون دلایل
گوناگونی مانند بیمارگرهای ویروسی و قارچی، تغییرات شدید جوی و امواج تلفن همراه را
از عوامل بروز این اختلال دانسته‌اند، ولی اثر هیچکدام از آنها به اثبات نرسیده است.
تاکنون درمان مؤثری نیز برای کنترل این بیماری همه‌گیر ارائه نشده و پیش‌بینی می‌شود
که نظریۀ انقراض زنبورها در زمانی نزدیک به واقعیتی تلخ تبدیل شود.
چون پرورش بسیاری از محصولات کشاورزی از جمله
سویا، پنبه، آفتابگردان، بادام، انگور و سیب نیازمند حضور زنبورها بوده و فعالیت این
کخ‌های کوچک روی تولید سی درسد از غذای جهان تأثیر مستقیم دارد، بنابراین، بالاترین
احتمال نابودی حیات در اثر پدیده‌ای طبیعی، به این نظریه تعلق داشته و مقدار آن هفتاد
درسد است!»
انگیزۀ بازنشر این مطلب دستیابی به نتایج
پژوهش‌های جدیدتر می‌باشد. محققان دانشگاه آکسفورد یافته‌های خود دربارۀ دوازده
عامل انقراض نسل آدمی یا نابودی کرۀ زمین را با نام ارزیابی علمی از احتمال
انقراض بشر به تازگی منتشر کرده‌اند (اینجا را ببینید). این عوامل عبارتند از: 1- تغییر شدید آب و هوای زمین 2-
شیوع جهانی بیماری‌های عفونی 3- جنگ اتمی 4- نابودی زیست‌بوم 5- فروپاشی نظام
جهانی 6- آتشفشانی عظیم 7- برخورد یک سیارک بزرگ با زمین 8- دستکاری در زیست‌شناسی
9- نانوتکنولوژی 10- هوش مصنوعی 11- بد اداره کردن جهان و 12- ناشناخته‌ها.
جای بسی خوشبختی است که دیگر یک خطر جدی جان
زنبوران انگبین را تهدید ننموده و در نتیجه نگرانی آدمیان دربارۀ نابودی محصولات
کشاورزی، قحطی ناشی از آن و انقراض نیز کاهش یافته است. ولی از سوی دیگر، امروزه
قابل پیش‌بینی خواهد بود که عاملی مثل شیوع جهانی بیماری‌های واگیر می‌تواند به
کمک کخ‌های ناقل بیمارگرها عملی شده یا انسان با دستکاری ژنتیکی برخی دیگر از آنها
به سوی نابودی خویش گام بردارد!
بن‌مایه
نوشتۀ نیرمحمد دخت پرچمی، برگرفته از نشریۀ
7 روز زندگی، سال 1388، شمارۀ 87، صفحۀ 61.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر